Dzień dobry, niestety, w przypadku hasła lancknecht (https://sjp.pwn.pl/sjp/lancknecht;2565581.html) zaistniał błąd. Nazwa wywodzi się od „landu”, a nie od „lancy” (będącej, nawiasem mówiąc, bronią kawalerii). Stąd też poprawny, akceptowany na całym świecie termin do „landsknecht”. W Polsce błąd popełnił Marek Plewczyński w książce „Daj nam Boże sto lat wojny”, przez co rozpropagował niepoprawną wersję. Pozdrawiam, Michał Faszcza (Uniwersytet Śląski)

Szanowni Państwo,
piszę monografię życia i twórczości włoskiego kompozytora Marcella di Capua – i właśnie, czy w tekście polskim powinienem to nazwisko odmieniać ? Dodam, że sprawa jest o tyle skomplikowana, że proste odniesienia do miasta w Kampanii nie muszą tu grać roli. Część badaczy uważa (niesłusznie), że di Capua jest przydomkiem artysty (z Kapui), natomiast w mojej opinii jest to nazwisko. Cząstka di jest pisana małą literą zgodnie z ortografią z epoki.

Czy nie sądzą Państwo, że od dłuższego czasu następuje proces deprecjacji słowa mężczyzna na rzecz wszechobecnego faceta? Mój facet to, mój facet tamto, dla facetów, o facetach, faceci są… itd. Nawet tam, gdzie naturalne wydawałoby się użycie mężczyzny jako antonimu słowa kobieta, mowa jest o facecie. Np. wiele portali internetowych ma dział Kobieta, ale już nie Mężczyzna – jest tylko Facet. Skąd taka niechęć do używania słowa mężczyzna, i to wcale nie tylko w potocznej rozmowie?

Dzień dobry. Chcę przytoczyć fragment wypowiedzi osoby udzielającej wywiadu. Nie chcę podawać jej imienia ani nazwiska. Znalazłam w artykule (Narrator 1) Dalej (Narrator 2). W innym z kolei (OB 1) (OB 2). Czy to właśnie to, o co mi chodzi? Co konkretnie oznacza OB? Z góry dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam - JL

Rozmowa asolwenta z sekretarką szkoły. Czy można w takich sytuacjach mówić: „W jakich godzinach pani Kowalska jest w szkole, bo to właśnie ona była moją wychowawczynią”, czy może lepsze jest: „W jakich godzinach pani Kowalska jest w szkole, bo to właśnie pani Kowalska była moją wychowawczynią”? Czy pomimo odpowiednich zwrotów ten zaimek ona burzy ton pełen poszanowania, acz naturalny? Proszę o odpowiedź:)

Słowniki poprawnej polszczyzny zalecają, aby raczej nie rozpoczynać zdania od osobiście. Jednakże eksperci niniejszej poradni sami często zaczynają tak zdania (zwłaszcza dr Bańko). Zatem: można pisać „Osobiście uważam, że…”, „Osobiście nie widzę…” – czy nie? I czy zaimek ja nie jest w zdaniu „Ja osobiście uważam…” zbędnym dodatkowym podkreśleniem własnej osoby? Wydaje mi się, że czasem trzeba w pewnym fragmencie wypowiedzi dać wyraźnie do zrozumienia, że chodzi o własną osobę.

Mam drobną wątpliwość w związku z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Zapis-przedrostkow-z-wyrazeniami;17774.html. Chodzi o blues operę. Jak taki zapis ma się do tego, że nieodmienną przydawkę umieszczaną przed rzeczownikiem zapisujemy z nim łącznie, np. biznesklasa, fitfotka? Czy blues opera, a także rock opera itp. nie są z tej samej kategorii? Czy po prostu zwyczaj językowy zadecydował o tym, że w słowniku mamy właśnie rock operę? A może obce pochodzenie?

Szanowna Poradnio,
Wielki słownik ortograficzny PWN i Uniwersalny słownik języka polskiego podają zgodnie: całkiem, całkiem, nawet, nawet, wcale, wcale – ale za to ledwo ledwo. Co przesądza o braku przecinka w tym przypadku? I jak w związku z tym zapisywać: prawie(,) prawie (= mało brakło) i jeszcze(,) jeszcze? (= w ostateczności, ujdzie).
Dziękuję,
Michał Gniazdowski

Szanowni Państwo,

piszę, ponieważ pojawił się na uczelni problem językowy, a mianowicie chciałabym uzyskać informację na temat tego, czy sformułowane zdanie jest poprawne:

„Psycholog działa z poszanowaniem prawa odbiorcy do wysokiej jakości usług psychologicznych”. Czy w użytym zdaniu nie powinno pojawić się wyrażenie „otrzymania/ pozyskania wysokich usług”? Czy zdanie nie powinno zabrzmieć w ten sposób: „Psycholog działa z poszanowaniem prawa odbiorcy do otrzymania/pozyskania wysokiej jakości usług psychologicznych” ? W wyniku tego, iż odbiorca nie posiada bezpośredniego prawa ani wpływu na jakość usług świadczonych przez psychologa, pojawił się dylemat językowy.

Pozdrawiam.

Szanowni Państwo,

zgodnie z definicją słowa przysłowiowy (https://sjp.pwn.pl/sjp/przys%C5%82owiowy;2512575) jest to albo coś dotyczącego przysłowia, albo powszechnie znanego. Czy zatem można by użyć tego słowa np. w wyrażeniu przysłowiowy Robert Lewandowski? Wiem, że jest coś na rzeczy w kwestii tego, że niekoniecznie musi ono być związane z przysłowiem (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Czy-przyslowiowy-jest-przyslowiowy;15737.html), ale czy powinienem się tu kierować drugim jego znaczeniem?